„Pogoda w  majową niedzielę – zwiastuje urodzaju wiele”

   W związku z tym przysłowiem chcielibyśmy, aby wiosennie, zielono i tak majowo było zawsze, ale życzmy też sobie  dużo bezchmurnego nieba, bowiem firmament – przy coraz krótszych nocach – szykuje nam przeróżne niespodzianki. Słońce, mimo wielu świąt w naszym kalendarzu, nie wypoczywa, bowiem w środę 21.V. o godz. 06.53 przejdzie ze znaku Byka w znak Bliźniąt. Nadal mozolnie wznosi się po Ekliptyce, coraz to wyżej ponad Równik Niebieski – ale już wolniej niż w kwietniu – tak, że w ciągu tego miesiąca, centralnej Polsce, przybędzie dnia dokładnie o 88 minut. Jednakowoż tempo tego przyrostu dnia maleje. W dniu 1 Maja, Słońce będzie „pracowało” w przysłowiowym  pocie czoła przez 14 godzin i 52 minuty – wschodzi w Łodzi o 5:14, a zachodzi o 20:06. Natomiast ostatniego maja, dzień w Łodzi i okolicy będzie trwał aż 16 godz. i 20 minuty.

    Z  podwyższoną aktywnością magnetyczną naszej gwiazdy, należy się liczyć przez cały miesiąc, a silny wzrost aktywności Słońca wystąpi prawdopodobnie  w drugiej dekadzie maja. Obserwacje Słońca z ostatnich miesięcy, wskazują na szybkie zmiany jego aktywności magnetycznej w 24 cyklu, co manifestuje się nagłym wzrostem ilości protuberancji, plam na słonecznej tarczy oraz licznymi wyrzutami chmur plazmy w przestrzeń międzyplanetarną, które to chmury od czasu do czasu trafiając w Ziemię, wywołują rozmaite zjawiska geofizyczne.

   Jeśli zaś chodzi o Księżyc, to w pierwszym i ostatnim tygodniu miesiąca będziemy mieli dobre, choć krótkie noce obserwacyjne, bowiem kolejność faz Księżyca w maju jest następująca: pierwsza kwadra 7.V. o godz. 05.16, pełnia 14.V. o godz. 21.16, ostatnia kwadra 21.V. o godz. 14.59 i nów 29.V. o godz. 20.40.  Najdalej od Ziemi (w apogeum) znajdzie się Księżyc 6.V. o godz. 12, a najbliżej Ziemi (w perygeum) będzie Księżyc 18.V. o godz. 14.   

   Jeśli chodzi o planety, to Merkurego możemy dostrzec wieczorem, nisko na południowo-zachodnim niebie, ale dopiero po 5 maja, a najlepsze warunki do jego obserwacji będą 25.V. Wenus, jako  Gwiazda Poranna, poprzedzać będzie przez cały miesiąc, wschód Słońca o około półtorej godziny. Zatem aby ją obserwować trzeba wcześnie wstać. Mars, po kwietniowej opozycji, w maju będzie widoczny praktycznie przez całą noc, goszcząc w gwiazdozbiorze  Panny. Wieczorem 11.V. do Marsa zbliży się Księżyc na odległość około 3 stopni. Jowisz, widoczny jest wieczorem na zachodnim niebie w gwiazdozbiorze Bliźniąt. W dniu 4.V.  zbliży się do niego Księżyc na odległość około 5 stopni.   Saturn przebywający w gwiazdozbiorze  Wagi będzie w opozycji 10.V. i dlatego będzie nam świecił w maju przez całą noc. W dniu 14.V. dojdzie do zakrycia Saturna przez Księżyc. To ciekawe zjawisko będą mogli zaobserwować mieszkańcy południowej Australii i Nowej Zelandii. Natomiast u nas, wieczorem tegoż dnia, będzie widoczne na niebie już tylko ich bliskie rozstanie.  Uran,  przebywający w gwiazdozbiorze Ryb, będzie go można dostrzec o świcie. Prawie godzinę wcześniej niż Uran, w gwiazdozbiorze Wodnika wschodzi Neptun. Obie te „poranne” planety dostrzeżemy za pomocą lornetki.  Nad ranem w dniu 14 maja do Urana zbliży się Wenus, na odległość  około 1,2 stopnia, co powinno nam ułatwić identyfikację planety Uran. 

      W pierwszej dekadzie maja promieniują jasne i szybkie meteory z roju Akwarydów. Meteory te to pozostałość warkocza komety Halley’a. Radiant meteorów leży na równiku niebieskim na granicy gwiazdozbiorów Wodnika, Ryb i Pegaza. Tegoroczne maksimum jego aktywności przypada na 6 maja, w godzinach porannych, zatem w obserwacjach  nie będzie nam przeszkadzał Księżyc prawie w  pierwszej kwadrze.
   Ze zjawisk, które bym Państwu szczególnie polecał do obserwacji, oprócz wymienionych powyżej, to majowe wschody i zachody Słońca, które powinniśmy podziwiać w czasie spacerów, umilanych śpiewem ptaków. Nie zapomnijmy ani przez chwilę, podczas tych przechadzek po Ziemi – zerkając w górę – o rzeczywistości i nie zawsze bezchmurnym niebie, bowiem przypomnę Państwu staropolskie przysłowie:

Opracowanie dr Adam Michalec
Remigiusz Jabłoński